Algemeen
De biografie op deze web-site is zeker niet bedoeld als een complete en allesomvattende beschrijving van de schilder Henri Kley. Een van de aanleidingen om deze site te maken is het feit dat Henri Kley in 2007 dertig jaar geleden is overleden. Hij werd geboren 13 November 1903 te Delft en overleed op 6 mei 1977 te Loenen op de Veluwe. Zijn vader was Professor Ir.P.D.C.Kley die colleges gaf in Microchemie en Metallografie aan de Technische Hogeschool te Delft.Henri Kley ging in Den Haag naar een moderne lagere school,waar al snel bleek dat de kleine Henri aanleg had voor tekenen.Dit werd gestimuleerd door de leerkrachten.Na de lagere school bezocht hij de 5-jarige HBS en op verzoek van zijn vader volgde hij colleges aan de TH te Delft studeerde af als Ingenieur.Hij liep stages in Wenen en in Praag en was 10 jaar assistent aan de TH te Delft in de vakken microchemie en metallografie.In 1935, toen zijn vader overleed, werd de leerstoel opgeheven.Deze ging over naar natuurkunde.Henri besloot Delft te verlaten.Onder leiding van Prof. Huib Luns(de vader van de latere Minister van Buitenlandse Zaken Joseph M. Luns) heeFt hij 5 jaar gestudeerd aan de Amsterdamse Academie voor Beeldende Kunsten.Henri ging met zijn vrouw Mathilde en dochter Francina in Loenen wonen, waar zijn vader een huis had aan de Dalenk. Het huis werd gebouwd dor Henri’s vader op een groot bosperceel grenzend aan landgoed “Groeneouwe”.Later is het houten huis uitgebreid met gemetselde vleugels.Van hieruit werkte hij als succesvol kunstenaar.In 1961 overleed zijn vrouw Mathilde en brak er voor Henri een moeilijke tijd aan.Op het terrein stond een blokhut.Henri verbleef hier graag.De blokhut die er nog staat is in het verleden ook nog gebruikt door de sterrenwacht.
Enige tijd later leerde hij Waldtraut Herbold kennen. Waldtraut had twee kinderen uit een eerder huwelijk, Ivar en Monika. Henri kreeg op de Beekbergerweg ter hoogte van “Paviljoen de Bronkhorst” Monika bijna onder de auto. Daardoor kwam hij in contact met haar moeder en die vertelde dat Monika goed kon tekenen. Het klikte tussen Henri en Waldtraut en zij gingen trouwen. In 1964 verhuisden zij naar Dalenk 14 waar hij met Waldtraut en haar twee kinderen ging wonen. Zijn dochter Francina had inmiddels een deel van de grond van haar vader gekregen en hier een boomkwekerij op gevestigd. Ook was er een kleine woning voor haar gebouwd. Francina (beter bekend als Fransje) heeft hier tot haar dood in 2006 gewoond en gewerkt.
Eind jaren zestig heeft Henri het huis op Dalenk 14 verruild voor een woning aan de Zilvensebroekweg 57. Aldaar kon hij de liefhebberij van zijn vrouw, de paardenhouderij, beter gestalte geven. Naast de stal werd door Henri met spanten van een oude boerenschuur uit Voorst een atelier in blokhutstijl gebouwd. Daar heeft hij tot zijn dood geschilderd, gewerkt en gewoond.
Henri was een natuurmens en liet er zich het liefst door omringen. Het Veluwse landschap hem zelfs te tam. Hij besteeg de toppen van de Pyreneeën, hij trok naar de boomgrens in Lapland, hij zwalkte in een bootje door de herfststormen langs de dijken van de deltawerken. Hij zag de natuur niet alleen, maar beleefde die met ogen en oren, met handen en voeten, met zijn hele verschijning, want hij liet er zich in opnemen en stelde er zich tevens tegen te weer. Voor hem was de natuur, liefst zo ver mogelijk van de mensen, geen statische gedrevenheid, geen voltooid verleden, maar een eeuwige wording. Op elk van zijn schilderijen zijn de scheppingsdagen nog te tellen en het zijn de eerste dagen van Genesis, voordat de mens verschijnt en voordat de cultuur haar intrede deed.
Omstreeks 1954 heeft Koningin Wilhelmina Henri Kley bezocht en twee schilderijen van hem gekocht. Een erkenning die voor hem van grote waarde is geweest. Hare Koninklijke Hoogheid kocht in eerste instantie een klein schilderij voor haar dochter, prinses Juliana. Ze toonde ook belangstelling voor een schilderij uit Noorwegen. Een half jaar later belde haar secretaresse of het Noorse schilderij er nog was. Het was er nog, en de prijs werd genoemd. De secretaresse overlegt en meldt dat het “dezelfde prijs is als een half jaar geleden”, en vroeg of Henri de rente vergeten was. Dit was veelzeggend. Henri gaf niet om geld.
Henri was een veelzijdig kunstenaar. Hij schilderde niet alleen, maar maakte ook etsen, aquarellen, krijt- en houtskooltekeningen. Hij had de gave de werkelijkheid te vervreemden terwijl het toch de werkelijkheid bleef. Door hem ging men landschappen anders zien, ontdekte men dat bomen meer kleuren hadden dan groen en bruin en het geel van zand vele schakeringen had.
Opvallend is dat hij, op een uitzondering na, nooit mensen schilderde. De uitzondering is een schilderij uit 1934, Pieter Daniel Klee, zijn buurman, zittend in een spurrieveld.
In zijn bloemenschilderijen had hij een voorkeur voor rozen en rododendrons, die hij op zijn manier op het doek bracht. Wild geschilderd, maar schitterend. Later kwamen daar zonnebloemen, paardenschilderijen, en ook bosbranden bij. Het natuurgeweld van de grote bosbrand bij Schaarsbergen inspireerde hem buitengewoon.
In 1961 is Henri Kley begonnen met het geven van tekenlessen aan de Wilhelminaschool in Apeldoorn.Hij was ook verbonden aan de dienst Welzijnszorg van het leger te Millingen. Hier gaf hij fotografielessen en donkere-kamertechniek. Beide functies heeft hij uitgeoefend tot ca. 1970. Vanaf 1973 tot aan zijn overlijden heeft hij nog prive-lessen gegeven.
Geld was bijzaak, ook als het hem soms financieel wat minder ging. Vaak gebruikte hij spaanplaat om op te schilderen, deze waren afkomstig van timmerfabriek Dikker Hupkes te Loenen. Dit deed niets af aan zijn werk.Wanneer er een tentoonstelling was, moesten schilderijen worden gepresenteerd. Hij voorzag ze van eenvoudige verzendlijsten. Deze vurenhouten lijsten werden vaak gemaakt door timmerbedrijf Bertus van Oorspronk te Loenen. Er zijn nu nog steeds schilderijen die voorzien zijn van deze eenvoudige vurenhouten lijsten.
Henri was een markant persoon, die hield van de natuur en van zijn penseel.
© 2006 Ch.J.Kuis.